Sombor je gradsko naselje i sedište grada Sombora u Zapadnobačkom okrugu. Sedište ima ukupno 51.471 stanovnika (2002.) a grad 97.263 stanovnika. Sombor je administrativni centar Zapadnobačkog okruga. Prema popisu iz 2002. bilo je 52.648 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 48.993 stanovnika).
Prirodno-geografski polozaj
Opština Sombor se nalazi u severozapadnom delu Vojvodine, odnosnoSrbije. Sombor i njegov atar su na dnu basena nekadašnjeg Panonskog mora, omeđeni na karti Evrope sa 16º31' i 17º06'30" istočne geografske dužine i 46º34'15" i 46º03'20" severne geografske širine Teritorija se prema severu graniči sa Mađarskom, na severoistoku sa opštinom Subotica, na istoku opštinom Bačka Topola, na jugoistoku sa opštinom Kula, na jugu sa opštinom Odžaci, na jugozapadu sa opštinom Apatin i na istoku sa teritorijomRepublike Hrvatske. Prema tome, njen prostor je oivičen granicama pet opština i teritorija van Srbije. Opština je veoma dobro povezana magistralnim i regionalnim putevima koji idu iz pravca Bačkog Brega, Subotice, Novog Sada i Odžaka. Sombor je od Beograda udaljen 175 km, a od Budimpešte 220 km. Planimetrijski posmatrano, površina Opštine ima svojim preovlađujućim, severnim i srednjim delom oblik nepravilnog mnogougla, na koji se prema jugu nadovezuje suženi pojas oivičen vrlo krivudavom graničnom linijom. Geomorfološku osnovu terena opštine Sombor čine deo telečke lesne zaravni koja zahvata oko 1/3 njene teritorije; lesna terasa, Nadmorske visine raspona 90-100 m i aluvijalna ravan Dunava, sastavljena iz nižeg inundacionog dela i aluvijalne terase. Pomenute morfološke celine su disecirane vodenim tokovima medu kojima dominira relativno gusta kanalska mreža. Posebnu vrednost položaju područja opštine naročito daju okolnosti da se ona nalazi u Panonskom basenu i da pripada užoj zoni Podunavlja, odnosno da se nalazi u zoni Koridora 7. koji je već ucrtan u evropsku mrežu saobraćajnih pravaca, zahvaljujući kojima je u znatnoj meri određena prostorno-funkcionalna vrednost i položaj opštine u odnosu na druga područja. Na 1178 km² sa gradom se smestilo i 16 salaških naselja, posebna osobenost ovoga kraja, i još 15 sela: Aleksa Šantić, Bački Breg, Bački Monoštor, Bezdan, Čonoplja, Doroslovo, Gakovo, Kljajićevo, Kolut, Rastina, Riđica, Stanišić, Svetozar Miletić, Stapar i Telečka.
Klima
S obzirom na geografski položaj, osnovne klimatske karakteristike područja opštine Sombor su umereno-kontinentalno podneblje sa određenim specifičnostima po pojedinim delovima područja (manja suma padavina i veća učestalost vetrova na Telečkoj zaravni itd.).Prema višegodišnjim prosečnim vrednostima osnovnih klimatskih elemenata, pre svega prema srednjoj godišnjoj temperaturi vazduha, koja ima vrednost 10,8 ºC (najniža je u januaru i iznosi -0,9 ºC, a najviša u julu), prosečnoj godišnjoj visini padavina (585 mm), prosečnoj sumi intenziteta sunčeve radijacije (ukupno tokom godine oko 0,14 kWb/cm", a samo u letnjim mesecima oko 0,058 kWh/cm ), oko 2.170 časova osunčavanja u godini itd., očigledno je da su na području naše opštine obezbeđeni optimalni biološki uslovi za život i rad. Međutim, vrlo često zbog velikih kolebanja ili neravnomernog rasporeda i ekstremnih pojava klimatskih elemenata, u kraćim ili dužim vremenskim intervalima dolazi i do posebnih klimatskih ekscesa (suša, velike količine padavina, rani i kasni mrazevi itd.). Klima opštine Sombor uslovljena je i strujanjem vazdušnih masa iz Ruske nizije i centralne Evrope, strujanjem sa juga i jugozapada i vazdušnim masama sa Atlantskog okeana. Prve donose kontinentalne i polarne odlike, dok mase sa Atlantika donose vlažno i nestabilno vreme.
Temperatura vazduha
Temperatura vazduha se kreće od najnižih u januaru, do najviših u julu, a potom ponovo opada sve do januara. Srednja godiišnja temperatura vazduha u opštini Sombor za pomenuti period ima vrednost od 10,5 ºC. Temperaturna amplituda iznosi 21,8 ºC.
Vetrovi
Najčešći vetrovi su iz pravca severozapada (148 promila) i severa (severac) sa 147 promila. Na treće mesto po čestini javljanja, dolazi jugoistočni vetar (košava) sa 114 promila. Prosečna jačina vetrova (u Boforima) je prilično mala i kreće se u rasponu od 1,9 (južni vetar) do 2,8 (severni vetar).
Istorija
O nastanku i dalekoj prošlosti Sombora istoričari još i danas vode polemiku. Razlog tome su nepotpuni i oskudni istorijski izvori, međutim najviše njih do sada ima uverenje da je u 14. veku na vlastelinskom imanju razgranate ugarske porodice Cobor počela ubrzanije da se razvija naseobina, nastala još pre njihovog dolaska, o kojoj dokument iz 1360. godine kazuje da je u vlasništvu vlastelina sa imenom Cobor Sent- Mihalj. Oni će se kasnije, kada je naseobina ojačala, predstavljati kao Cobori od Cobor Sent-Mihalja. Vremenom se Cobor Sent-Mihalj uvećavao i napredovao, a takođe se uvećavao broj domova i žetelja oko kaštela, što je Coborima pogodovalo jer su tako bili moćniji u međusobnim veleposedničkim obračunima. Opasnost od Turaka ubrzava odluku koja je odranije sazrevala o potrebi podizanja stamenog utvrđenja, i 1478. godine Cobori ga, uz dozvolu mađarskog kralja Matije Korvina podižu, i to im povećava ionako veliki ugled koji su uživali.
Dana 17. februara 1749. godine uz visoku cenu (150.000 rajnskih forinti u zlatu je uplaćeno u carske trezore, što je sa pratećim taksama i prispelim kamatama teško opteretilo grad dugovima, koje će otplatiti tek 1766. godine), carica Marija Terezija potpisuje povelju kojom se Sombor uzdiže u rang slobodnih i kraljevskih gradova, i koja je na svečan način predata Somborcima 24. aprila 1749. godine. Sombor je ovim činom veoma mno dobio. Avram Mrazović 1778 godine osniva "Normu" najstariju ustanovu za obrazovanje ucitelja za slovenski živalj na jugu.
Napredak Sombora će potrajati do razmeda 19. i 20. veka, kada - bez obzira što 1905. godine grad dobija i električnu struju, ubrzano se elektrificirajući - počinju da javljaju prvi znaci stagnacije, koji će se umnožiti nakon Prvog svetskog rata i kulminirati podelom Kraljevine Jugoslavije na banovine, kada se ukidaju županije, a Sombor ulazi u sastav Dunavske banovine.
Centar banovine se seli u Novi Sad, a time i sve značajnije upravne, sudske i druge županijske ustanove. Sombor, koji je oduvek graden da bude centar, odjednom se našao unepovoljnom zaleđu, van magistralnih pravaca, sa nikad jakom privredom, čije bogato kulturno nasleđe ostade kao odblesak negdanje slavne prošlosti i preveliko opterećenje za smanjene materijalne mogućnosti. Međutim, Somborci su se istakli i u pripremanju i održavanju Velike narodne skupštine u Novom Sadu, na kojoj je 25. novembra 1918. godine doneta odluka o otcepljenju Srpskog, bunjevačkog i ostalog slovenskog naroda iz bivše Vojvodine od Ugarske i prisajedinjenje Banata, Bačke i Baranje Kraljevini Srbiji, a ujedno je izražena želja da se osnuje jedinstvena država Srba, Hrvata i Slovenaca". U podne 12. aprila 1941. godine hortijevci bez otpora umarširavaju u Sombor. Sloboda je na somborske ulice došla 21. oktobra 1944. godine. Tokom novembra iste godine, u neposrednoj blizini Sombora, u Batinskoj bici završnim operacijama za oslobođenje Jugoslavije, ginuće za borbu nedovoljno obučeni mladi Somborci. U isto vreme njegovi žitelji će iskazati neviđeni entuzijazam u opsluživanju velikog Bolničkog centra broj 2, kroz koji je za kratko vreme od početka Batinske bitke prošlo preko 28.000 ranjenih i obolelih partizana i crvenoarmejaca.
Demografija
U naselju Sombor živi 41889 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,3 godina (38,7 kod muškaraca i 41,9 kod žena). U naselju ima 18224 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,80.
Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.
